Historia Polskiej Siatkówki

Spis treści

Siatkówka to bez wątpienia jeden z ulubionych sportów Polaków. Jeśli chodzi o popularność dyscyplin zespołowych – wyprzedza ją prawdopodobnie tylko piłka nożna. Oczywiście należy jednak pamiętać, że ten sukces nie wziął się znikąd. Zarówno sportowcy, jak i działacze pracowali na niego przez wiele dekad, kiedy to nasze reprezentacje narodowe i drużyny klubowe odnosiły coraz to większe sukcesy. Jak jednak prezentują się początki siatkówki w naszym kraju i które sukcesy uznać można za te najważniejsze? O tym będzie dzisiejszy wpis.

Pierwsze kroki siatkówki w Polsce – dwudziestolecie międzywojenne

Historia polskiej siatkówki rozpoczyna się praktycznie od momentu odzyskania przez nasz kraj niepodległości w 1918 roku. Do Polski siatkówka dotarła dzięki organizacji YMCA, czyli Young Men’s Christian Association. Młody sport dość szybko zyskał zainteresowanie i jeszcze w 1919 roku rozegrany został pierwszy mecz siatkówki na terenie Polski. Siatkówka stała się także niezwykle popularnym sportem w szkołach.

W 1923 roku nastąpił kolejny ważny krok w popularyzacji tej dyscypliny. Utworzono bowiem pierwsze kluby siatkarskie, rywalizujące ze sobą w rozgrywkach centralnych. W samej stolicy powstały między innymi takie kluby, jak Orzeł Warszawa, czy Orkan Warszawa, natomiast w Krakowie utworzona została drużyna Cracovii. Pierwsze Mistrzostwa Polski odbyły się natomiast w roku 1929. Najlepszą drużyną męską okazała się YMCA Łódź, natomiast wśród pań rywalizajcę wygrały siatkarki AZS-u Warszawa.

W dwudziestoleciu międzywojennym siatkówka, podobnie jak inne sporty drużynowe, nadzorowana była najpierw przez Polski Związek Palanta i Gier Ruchowych, który w 1925 roku przekształcił się w Polski Związek Gier Ruchowych, aw 1928 – w Polski Związek Gier Zespołowych. Ściśle siatkarska federacja nie istniałe jeszcze przez kilkadziesiąt lat.

Pierwsza era sukcesów – od lat 50-ych do 80-ych

Kilka lat po zakończeniu II wojny światowej, swoje pierwsze mecze rozegrała reprezentacja polski w siatkówkę. Kobiety swój pierwszy mecz rozegrały 14 lutego 1948 roku, natomiast mężczyźni – dwa tygodnie później. Obie ekipy grały przeciw reprezentacji Czechosłowacji. Podczas, gdy kobiety wygrały swoje spotkanie 3:1, reprezentacja mężczyzn przegrała 2:3.

To właśnie reprezentacja pań jako pierwsza włączyła się do ścisłej międzynarodowej czołówki. Do jej sukcesów wliczyć należy przede wszystkim:

srebrne medale Mistrzostw Europy – 1950, 1951, 1963, 1967
brązowe medale Mistrzostw Europy – 1949, 1955, 1958, 1971
srebrny medal Mistrzostw Świata – 1952
brązowe medale Mistrzostw Świata – 1956, 1962
brązowe medale Igrzysk Olimpijskich – 1964, 1968

Nieco później do walki o najwyższe pozycje w światowych zawodach włączyła się natomiast reprezentacja polski w siatkówce mężczyzn. Wymieniając jej sukcesy, wspomnieć należy:

srebrne medale Mistrzostw Europy – 1975, 1977, 1979, 1981, 1983
brązowy medal Mistrzostw Europy – 1967
złoty medal Pucharu Świata – 1965
złoty medal Mistrzostw Świata – 1974
złoty medal Igrzysk Olimpijskich – 1976

W 1965 roku Polska gościła pierwszy ważny siatkarski turniej – męski Puchar Świata. Warto też odnotować, że Polska federacja siatkówki była założycielem zarówno Międzynarodowej, jak i Europejskiej Konfederacji Piłki Siatkowej. Ta pierwsza organizacja założona została w 1947, a druga w 1963 roku. Z kolei w sezonie 1977/78 Płomień Milowice jako pierwsza Polska drużyna zdobył złoty medal Pucharu Europy Mistrzów Klubowych – odpowiednika dzisiejszej ligi Mistrzów.

Czasy współczesne

Końcówka lat 80-ych i lata 90-te to kryzys polskiej siatkówki. Męska reprezentacja nie zakwalifikowała się na MŚ w latach 1990 i 1994, a także na ME w latach 1987, 1997 oraz 1999. Natomiast reprezentacja Polski w siatkówce kobiet w MŚ pominęła aż 5 edycji światowego czempionatu (1982, 1986, 1990, 1994, 1998) i nie zakwalifikowała się na ME 1993.

Na szczęście odwilż przyniosły lata 2000. Już w 2000 roku założona została w pełni profesjonalna, Polska liga siatkówki mężczyzn (która od 2008 roku nosi nazwę Plus Liga.), a od sezonu 2005/06 dołączyła do niej Liga Siatkówki Kobiet (obecnie Tauron Liga). Warto też dodać, że Polska Liga Siatkówki to także nazwa organu kontrolującego i organizującego obie ligi.

Plus Liga szybko stała się jedną z czołowych lig starego kontynentu. Polskie drużyny odnosiły i odnoszą do dziś sukcesy zarówno jeśli chodzi o siatkarską Ligę Mistrzów, jak i niższej klasy rozgrywkowej puchary CEV oraz Challenge. Od momentu wprowadzenia obecnej formuły rozgrywek w 2000 roku, polskie drużyny czterokrotnie dochodziły do finałów siatkarskiej LM (PGE Skra Bełchatów – 2011/12, Asseco Resovia Rzeszów – 2014/15 i Zaksa Kędzierzyn Kożle – 2020/21 i 2021/22). Zaksa Kędzierzyn Koźle dwukrotnie wygrała Champions League -w roku 2021 i 2022, jako pierwsza ekipa od czasów Płomienia Milowice.

Sztuka ta, nie udała się dotąd niestety żadnej kobiecej drużynie. Najbliżej sukcesu był Chemik Police, który w sezonie 2014/15 zajął w LM czwarte miejsce.

Sukcesy ponownie odnosiły reprezentacje narodowe. Kobieca reprezentacja Polski w siatkówkę zdobyła dwa złote medale (2003, 2005) oraz medal brązowy (2009) na mistrzostwach Starego Kontynentu oraz srebrny medal Igrzysk Europejskich (2015). Najważniejsze osiągnięcia mężczyzn to z kolei